प्रेरणा :- एक मराठी ब्लॉग

 चौदा   विद्या  आणि चौसष्ठ कला कोणत्या... आपल्या लाडक्या गणपतीला चौदा विद्या आणि चौसष्ठ कला यांचा अधिपती असे म्हटले जाते. साहजिकच या चौदा विद्या आणि चौसष्ठ कला कोणत्या ? याबद्द्ल अनेकांच्या मनात उत्सुकता असते. ही धावती ओळख.. चौदा विद्या : चार वेद + सहा वेदांगे + न्याय, मीमांसा, पुराणे व धर्मशास्त्र अश्या एकूण चौदा विद्या आहेत... वेद :- १. ऋग्वेद २. यजुर्वेद ३. सामवेद ४. अथर्ववेद सहा वेदांगे :- १. व्याकरण- भाषेतील शब्दांच्या व्यवहाराचे शास्त्र. २. ज्योतिष- ग्रहगती तथा सामुद्रिक जाणण्याची विद्या. ३. निरुक्त- वेदांतील कठीण शब्दांचे अर्थ सांगणारे शास्त्र. ४. कल्प- धार्मिक विधी- व्रतांचे वर्णन करणारे शास्त्र. ५. छंद- शब्दांची गानयोग्य रचना व काव्यवृत्ताचे ज्ञान. ६. शिक्षा- शिक्षण, अध्यापन व अध्ययन. १. न्याय, २. मीमांसा 3. पुराणे 4. धर्मशास्त्र. चौसष्ट कला ६४ :- १. पानक रस तथा रागासव योजना - मदिरा व पेय तयार करणे. २. धातुवद- कच्ची धातू पक्की व मिश्रधातू वेगळी करणे. ३. दुर्वाच योग- कठीण शब्दांचा अर्थ लावणे. ४. आकर ज्ञान - खाणींविषयी अंतर्गत सखोल ज्ञान असणे. ५. व